Spastische darm = Prikkelbare darm

De wand van de endeldarm is zeer rekbaar. Zo rekbaar zelfs, dat men zich af zou kunnen vragen hoe het toch mogelijk is dat een dergelijk slap orgaan als de endeldarm ooit in staat kan zijn, om zich op zeker moment van de onverteerbare resten van de voeding te ontdoen. Het antwoord daarop is simpel! Hoewel de darmwand daar terplekke uitermate flexibel is, is deze niet op ieder moment dermate flexibel. Op momenten namelijk dat er tot defaecatie moet worden overgegaan, wordt de darmwand opvallend hard en stug. De dubbele spierlaag in de wand van de dikke darm bewerkstelligt dat. Deze dubbele spierlaag in de darmwand bestaat enerzijds uit spieren die voor circulaire contracties zorgen en anderzijds uit spieren die voor longitudinale contracties zorgen. Door die contracties wordt de darminhoud zowel gekneed als voortgestuwd. De darmmotiliteit moet dan echter wel van goed niveau zijn.

De circulaire contracties van één van de spierlagen in de darmwand drijven de faeces niet zondermeer in neerwaartse richting. Dat gebeurt pas als die circulaire contracties op een speciale en gestructureerde manier plaatsvinden. Om dat goed te begrijpen kan men zich het beeld gaan voorstellen van een veehouder die zijn koeien handmatig melkt. Die veehouder zal daarbij in ieder van zijn beide handen een speen vastpakken. En door dan vervolgens de vingers van zijn hand op een vaste volgorde samen te gaan knijpen, zal de melk met grote kracht in de emmer van die veehouder neer gaan plonsen. Die volgorde van samenknijpen van de vingers moet dan als volgt verlopen: allereerst de wijsvinger; vervolgens de middelvinger; dan de ringvinger en als laatste de pink. Alleen in deze volgorde zal de melk, die door de inwerking van het hormoon oxytocine in de speen van de koe terecht is gekomen, op de meest succesvolle wijze door het slotgat van die speen naar buiten kunnen worden gedreven. Een veehouder welke de vingers van zijn hand lukraak samenknijpt, zal niet goed in staat zijn om te melken. Om bij de darmmotiliteit te blijven: als de genoemde circulaire bewegingen lukraak plaatsvinden, zal dit de faeces niet naar buiten doen drijven. Daarvoor is een gestructureerde volgorde van circulaire bewegingen noodzakelijk (zogenaamde massacontracties) die de darminhoud naar distaal vervoeren. Vergelijkbaar met het samenknijpen van de vingers bij de melker. De circulaire bewegingen in de darm zullen in sommige gevallen voor een vrijwel volledige afsluiting van de darm moeten zorgen. En in andere gevallen slechts voor een partiële afsluiting. Net zoals dat bij de hierboven genoemde melker het geval is.

Op de momenten dat er tot defaecatie zal moeten worden overgegaan, kan de stugheid van de darmwand een grote belemmering vormen voor een mogelijke exploratie van bepaalde structuren in het bekken. Tenminste als die exploraties vanuit de darm dienen te worden uitgevoerd. En het uitvoeren van een biopsie van de wand van de endeldarm is dan ook niet goed mogelijk. Dit omdat er dan algauw te weinig weefsel zal kunnen worden weggenomen.

Het contraheren van de darm heeft in de hierboven geschetste situatie een duidelijk doel. Maar als de contracties onregelmatig en krampachtig verlopen, spreekt men van spasticiteit. De oorzaak van een spastische darm is echter niet altijd in spasticiteit van de darm gelegen. De oorzaak kan evengoed te maken hebben met een situatie van overgevoeligheid van de darmwand. De darmwand reageert dan op prikkels waar een normale darmwand niet op reageert. Als dat de oorzaak van het hierboven geschetste probleem is, zou men eigenlijk eerder van "een prikkelbare darm" moeten spreken, dan van "een spastische darm". Maar omdat ook een mix van deze oorzaken voorkomt en omdat de juiste oorzaak niet altijd duidelijk is, gebruikt men zowel de term "spastische darm" als de term "prikkelbare darm" voor het aanduiden van één en dezelfde kwaal. Deze kwaal uit zich echter niet op eenduidige wijze. Want zowel een toegenomen frequentie van defaecatie, als wel een afgenomen frequentie van defaecatie, kunnen symptomatisch zijn voor deze kwaal.

Om deze kwaal goed te kunnen begrijpen, is het van belang te beseffen dat de darmen beschikken over een eigen netwerk van neuronen. Net als dat bij het hart het geval is! Dit netwerk van neuronen kan de werking van de darmen reguleren. En het staat ook weer onder invloed van de hersenen die zich in de hersenpan bevinden. Dit verklaart goed de ervaring van mensen met de hierboven genoemde kwaal, dat hun (tijdelijk) gebrek aan welbevinden van invloed lijkt te zijn (geweest) op het ontstaan van deze kwaal. Met name als dat gebrek aan welbevinden te maken heeft (gehad) met een (schijnbaar) onoplosbaar probleem. De zorgen die de betreffende persoon heeft (gehad), hebben dan blijkbaar zijn weerslag (gehad) op de darmwerking van die persoon. De gedachte doet algemeen opgeld dat dit slechts voorkomt bij neurotische personen. Maar "dat is tekort door de bocht"! De vastgestelde neurotische houding is bij deze mensen niet zozeer de oorzaak van de kwaal die zij hebben, maar veeleer het gevolg van het probleem waarmee zij zitten (zaten). Overigens: de kwaal van deze personen zal niet meteen zijn verdwenen als het probleem waarmee zij zaten, achteraf (veel) minder groot blijkt te zijn geweest dan zij in eerste instantie dachten. De verstoring in het metabolisme van de betreffende personen, heeft blijkbaar tijd nodig om zich weer te herstellen. Natuurlijk hangt dat ook sterk samen met het geloof welke die personen zullen (kunnen) gaan putten uit de gevonden oplossing voor hun probleem.

Hoewel het wat deze kwaal betreft dus niet zozeer om neurotische mensen gaat, is er wel degelijk een verband aan te tonen tussen tijdelijke nervositeit en tijdelijke veranderingen in het defaecatiepatroon. Dat verband ziet men duidelijk naar voren komen als wij mensen uit ons doen zijn vanwege het feit dat wij bijvoorbeeld een examen moeten afleggen, of wanneer wij een behandeling bij de tandarts moeten ondergaan. In een noodsituatie, als wij mensen moeten vluchten voor gevaar, kan de aandrang tot defaecatie ook ineens verdwijnen. Deze nerveuze reactie op het dreigende gevaar, heeft dan een zeer nuttige functie. Van de andere kant kunnen wij mensen, bij extreme angst, ook onze faeces ineens ongecontroleerd laten lopen. Mogelijk heeft dat te maken met een oeroude tactiek, die als doel heeft om eventuele aanvallers van zich af te gaan schudden. In het dierenrijk wordt van deze tactiek overigens nog veelvuldig gebruik gemaakt.

Tijdelijke nervositeit, of angst, zal echter niet aanleiding geven tot het ontwikkelen van het hier beschreven ziektebeeld wat bekend staat als "het spastische (ofwel prikkelbare) darm-syndroom". Dat zal pas gebeuren als die nervositeit, of die angst, langer voortduurt. Dus wanneer die betreffende emotionele reacties een chronisch verloop krijgen. Zodat die reacties, net als bij dieren ook het geval kan zijn, tot een vorm van chronische stress leiden. Een chronische stress die in dit geval een chronische darmstoornis tot gevolg heeft. Een darmstoornis waarbij de normale peristaltiek van de darmen ernstig in de war is. Onder normale omstandigheden wordt het voedsel, door de peristaltische bewegingen in de darmen, gekneed en vervoerd. Bij de onderhavige ziekte gaat dat echter te snel, óf niet snel genoeg. Het tempo waarin die peristaltische bewegingen van de darmspieren plaatsvinden luistert zo nauw, dat een afwijking daarin vrij grote invloed heeft op het welbevinden van de betreffende persoon.

Een patiënt die lijdt aan het hier beschreven syndroom, wat ook wel als colon irritable bekend staat, voelt zich onwel. En de patiënt heeft over het algemeen vrij vage (onverklaarbare) buikklachten, die gepaard gaan met een voor zijn doen afwijkende stoelgang. Dat wil zeggen: een afwijkend patroon van ontlasting, én een ontlastingsproduct van afwijkende consistentie. De patiënt zal ook vaker gaan ructureren en flatuleren door een toegenomen ophoping van gas in respectievelijk de maag en de darmen. Het typerende aan deze kwaal is ook dat de klachten maar moeilijk overgaan, zelfs wanneer het onderliggende probleem zich niet meer voordoet, of wanneer dat probleem veel minder groot is gebleken te zijn dan de patiënt eerst wel meende.

Toch zijn er wel een aantal mogelijkheden om te proberen deze kwaal aan te pakken. Eén daarvan is de mogelijkheid om het probleem met ontspanningstechnieken aan te pakken. Eén van die ontspanningstechnieken staat op deze website beschreven. Door op de voorgaande link te klikken kan men de informatie daarover naar voren halen. Maar het zal weinig moeite kosten om meerdere goede ontspanningstechnieken te vinden. Eén van de voorwaarden bij toepassing van die ontspanningstechnieken bij de aanpak van deze kwaal is echter wel, dat men die techniek meerdere malen toepast. En een andere voorwaarde is dat men hiermee tot een dermate diepe wijze van ontspanning gaat komen, dat men er een groot genoegen aan beleeft.

Een andere mogelijkheid om iets aan het Prikkelbare Darm Syndroom te doen, is gek genoeg het eten van aarde. Althans dat is wat mensen voorstaan die overtuigd zijn van de waarde van geofagie. In de dierenwereld lijkt, ter genezing van bepaalde kwalen, het eten van aarde overigens een vrij normaal gegeven. Wil men echter ter genezing van deze kwaal liever een veel minder extra-ordinaire mogelijkheid onder ogen zien, dan zou men ook zuurdesem speltbrood i.p.v. gewoon brood kunnen gaan eten. In deze broodsoort zitten geen van de voedingsstoffen die als FODMAP's bekend staan. Grote kans dat ook daarmee het vervelende Prikkelbare Darm Syndroom tot het verleden zal gaan behoren. Deze broodsoort is via internet wel te bestellen. Nog een andere, en zelfs een veel meer toegankelijker, remedie tegen de kwaal Prikkelbare Darm Syndroom bestaat in het consumeren van pepermunt, ofwel in het tot zich nemen van pepermuntolie. De positieve uitwerking van pepermunt op deze kwaal is niet zomaar een verzinseltje uit de keuken van de kruidengeneeskunde. Nee, de goede werking hiervan voor de bestrijding van deze kwaal, lijkt wetenschappelijk goed onderbouwd te zijn. Dit in grote tegenstelling tot vele andere kruidenmiddeltjes, die voor een groot scala van verschillende kwalen verkrijgbaar zijn. Maar let wel: wanneer men al teveel pepermunt consumeert, zou men weleens last van reflux-verschijnselen kunnen krijgen. Want net als chocola en alcohol kan ook pepermunt ervoor zorgen dat het sluitspiertje tussen de slokdarm en de maag verslapt. Met als gevolg dat het niet meer goed afsluit.

Vóór u besluit om een tip (die op deze website staat vermeld) te gaan opvolgen, dient u eerst de veiligheidsadviezen te lezen. Klik daarvoor op deze link.